top

1.

is. Bərk səthə dəyəndə geri sıçrayan elastik materialdan hazırlanmış bütöv və ya içiboş şar. Futbol topu. Voleybol topu. Rezin top. Topla oynamaq.

◊ Top kimi (sağlam) – çox sağlam, heç bir xəstəliyi olmayan, sapsağlam. Canımız top kimi sağlam, qıvraq. M. Müş.. Sıralarda oturan sakit, top kimi sağlam kənd uşaqları müəllimlərinin xasiyyətinə öyrənmişdilər. M. C..

2.

is.

1. Artilleriya silahlarının ümumi adı. Artilleriya topu. Zenit topu. – Evlərin ürəyi qopur yerindən; Sarsılır varlığı top səslərindən. M. R.. // Uzunlüləli artilleriya silahı. Uzunlüləli top. Topa tutmaq – hədəfə top atmaq, top atəşi açmaq. Az qalıb bizimçün qiyamət qopa; Tutacaqlar bizi bu saat topa. H. K. S.. <Cavad:> De görək, Qarabağda kəndliləri topa tutan kimdir? H. N..

2. tib. Radioaktiv maddələrin şüaları ilə müalicə edən cihaz. Kobalt topu.

3. şahm. Diaqonal üzrə istənilən qədər hərəkət edən fiqur. Topla şah elan etmək. – Hər bir oyunçunun bir şahı, iki vəziri, iki topu, iki fili, iki atı və səkkiz piyadası olur. «Şahmat oyunu».

◊ Top gülləsi (mərmisi) kimi partlamaq – bərkdən səslənmək, bərk səs çıxarmaq, beyni sarsıtmaq. Bu səs işçilərin qulağında bir top mərmisi kimi partladı. H. N.. Şofer maşını işə salanda motorun gurultusu top gülləsi kimi Rüstəmin başında partladı. M. İ.. Top kimi açılmaq – birdən hiddətlə bərk qışqırmaq. Sübhanverdizadə Kosanın üstünə top kimi açıldı. S. R.. Top kimi partlamaq – bax top gülləsi (mərmisi) kimi partlamaq. <Ağa:> Bir də eşitdim, bir şey top kimi partladı. Ə. H..

3.

is.

1. Nazik taxtaya sarınmış və ya lülə şəklində parça, arşınmalı. 3 top ağ. – <Əsgər bəy:> Mən ki bilirəm, <Hacı Qara>, Ağcabədidə üç aydır üç top çit, qədək satmayıbsan, dərya zərərin vardır. M. F. A.. <Mirzədadaş:> O mahud topunu bəri ver, görüm necə şeydir. . N. V.. // Girdə saralmış kağız, divar kağızı və s. Bir top kağız.

2. Eynicinsli və ya əlaqədar şeylərin toplusu, komplekti. Bir top iynə.

3. Təkərdə dəndələrin və ya dəyirman pərlərinin bənd edildiyi hissə.

4. Top halında yığılıb bağlanmış şeylər. Topları maşına yükləmək. – Çamadanın içində ən əvvəlcə bir neçə top ağ köynək və zircamə və bir neçə dənə ağ dəsmal vardı. S. M. Q.. // sif. Toplu, toplanmış, cəm. <Xan:> İlyas, – dedi, – ə, ağlın başında heç topdurmu? S. R..

◊ Top etmək (eləmək) – bax toplamaq. <Xan:> Əşi, ağlını başına top elə! S. R.. top-top sif. Çoxlu, toplarla. Burada nə yoxdur, qəfəslərdə top-top çit, parça. . . Ə. Ə..